Sancties tegen Rusland hebben een boemerang gehad en de EU veel erger getroffen, waardoor de vraag rijst hoe lang Duitsland en andere landen dit economisch suïcidale beleid nog kunnen volhouden.
Geschreven door Ahmed Adel, onderzoeker geopolitiek en politieke economie in Caïro
De industriële productie daalt en het land zakt begin 2023 weg in een recessie, nadat het geen toegang meer heeft tot goedkope en betrouwbare leveringen van Russische koolwaterstoffen. Duitse bedrijfs-, bestuurs- en regeringsleiders uitten wijdverspreide ontevredenheid over het energie- en economische beleid van de regering. Ze uitten ook de vrees, dat de economie over haar hoogtepunt heen is en haar beste dagen achter zich heeft gelaten.
Uit een enquête voor de Duitse media door het Allensbach Instituut voor Onderzoek van de Publieke Opinie onder 484 bestuursleden van bedrijven, directeuren, ministers en andere senior besluitvormers bleek, dat slechts 24% van de managementklasse van het land tevreden is met de prestaties van minister van Economie en Klimaat Robert Habeck, een enorme daling ten opzichte van 91% slechts een jaar geleden.
Minder dan een kwart van de respondenten verwacht, dat het de komende zes maanden beter zal gaan, waarbij tweederde zegt dat er “weinig kans” is dat het land zijn verloren internationale concurrentiepositie terugwint en 76% zegt niet te geloven dat Habeck of het ministerie van Economische Zaken de belangen van het Duitse bedrijfsleven voldoende in het oog heeft.
In de top vijf van problemen die managers noemen als belemmering voor het Duitse concurrentievermogen, staan hoge energiekosten (77%), een tekort aan geschoolde arbeidskrachten (70%), buitensporige overheidsregulering (68%), achterblijvende digitaliseringsprogramma’s (65%) en een afbrokkelende infrastructuur (61%). De tevredenheid over de coalitieregering is gedaald van 62% in 2022 naar 21% nu, waarbij 65% van de respondenten aangeeft dat het beleid van de coalitie “het land verzwakt” en slechts 22% verwacht dat de economie weer zal aantrekken.
De Duitse economie kwam in mei officieel in een recessie terecht, nadat de economische groei in de eerste drie maanden van 2023 met 0,3% was gekrompen.
Na de start van de speciale militaire operatie kreeg Duitsland te maken met alle problemen die andere westerse landen in verband brachten met de beslissing om zich economisch af te scheiden van Rusland, zoals hoge inflatie en stijgende energieprijzen. Ondanks het feit dat Duitsland de grootste industriële economie van Europa is, was de crisis nog steeds pijnlijk voor lokale bedrijven, die hun bezorgdheid uitten over het verlies van concurrentievermogen aan andere mondiale giganten zoals de VS en China, vanwege de energie-intensieve aard van hun producten.
Vorige maand kondigde de Duitse minister van Financiën, Christian Lindner, aan dat Berlijn, door bezuinigingen gedwongen was om extra bijdragen aan de begroting van de Europese Unie op te schorten. Duitsland is een belangrijke leverancier aan andere Europese landen en een belangrijke afnemer, wat betekent dat een blijvende neergang van de Duitse economie aanzienlijke gevolgen zal hebben voor Frankrijk, Italië, Spanje, België, Nederland en het grotere blok.
Als deze energiecrisis tot volgend voorjaar duurt, zullen de economieën van de genoemde landen ook in een recessie terechtkomen, wat de Duitse economie verder zal verzwakken.
Gegevens van het Amerikaanse bureau Bloomberg wijzen op een krimp in de industrie en de dienstensector in Duitsland en Frankrijk, de op een na grootste economie van het Europese blok. Duitsland en Frankrijk zijn het derde kwartaal begonnen met een krimp in de particuliere sector, meldde het bureau op 24 juli.
Als gevolg daarvan daalde de S&P Global Flash Purchasing Managers’ Index voor Duitsland in juli naar het laagste niveau van dit jaar met 48,3, waarbij niveaus onder of boven 50 staan voor respectievelijk krimp en groei. De negatieve prestaties werden aangedreven door de verwerkende sector, die al meer dan een jaar onder de 50 staat en nu dicht bij het niveau is dat voor het laatst werd gezien aan het begin van de pandemie in 2020. Ondertussen vertraagde de groei in de dienstensector voor de tweede maand.
“De kans neemt toe dat de economie in de tweede helft van het jaar in een recessie terechtkomt”, voorspelt Cyrus de la Rubia, hoofdeconoom bij Hamburg Commercial Bank. “De afgelopen maanden hebben we een scherpe daling gezien van zowel nieuwe orders als de werkvoorraad, die nu in het snelste tempo afnemen sinds de eerste Covid-golf begin 2020. Dit voorspelt niet veel goeds voor de rest van het jaar.”
Volgens het rapport presteerde Frankrijk het slechtst sinds november 2020, zelfs nog slechter dan Duitsland. In Frankrijk kromp de productiesector verder in, met name de dienstensector.
“De gegevens wijzen op een merkbare afkoeling van de economie, met de scherpste daling van de bedrijfsactiviteit sinds november 2020, die voorafging aan een krimp van het bbp [in Frankrijk]”, aldus Norman Liebke, econoom bij Hamburg Commercial Bank.
De cijfers voor beide landen waren slechter dan voorspeld door welke econoom dan ook in de peilingen van Bloomberg, volgens het bureau, dat dit niet ziet als een goed teken voor de economie van de Europese Unie.
Er is natuurlijk een oplossing om veel, niet alle, maar zeker veel van de problemen te verlichten – het opheffen van de sancties tegen Rusland. Het is onomstotelijk bewezen dat de sancties tegen Rusland een boemerang hebben gehad en de EU veel erger hebben getroffen, waardoor de vraag rijst hoe lang Duitsland en andere landen dit economisch suïcidale beleid nog kunnen volhouden.