Er vindt een enorme transformatie plaats in Rusland en het Westen is er blind voor
Geplaatst: 11 jun 2024, 12:16
Dmitry Trenin: Er vindt een enorme transformatie plaats in Rusland en het Westen is er blind voor
Een maatschappelijke transformatie in Rusland die begon voordat begin 2022 de gevechten in Oekraïne uitbraken, lijkt nu onomkeerbaar
Dmitry Trenin is onderzoeksprofessor aan de Higher School of Economics en hoofdonderzoeker aan het Instituut voor Wereldeconomie en Internationale Betrekkingen. Hij is ook lid van de Russische Raad voor Internationale Zaken (RIAC).
Hij diende in de strijdkrachten van de USSR en de Russische Federatie, was verbindingsofficier bij de afdeling buitenlandse betrekkingen van de Groep van Sovjetstrijdkrachten in Duitsland (Potsdam); hoofddocent aan het Militair Instituut; medewerker van de USSR-delegatie bij de Sovjet-Amerikaanse onderhandelingen over kern- en ruimtewapens in Genève; Senior Research Fellow aan het NATO War College (Rome). Van 2008 tot 2022 was hij directeur van het Carnegie Moscow Center.
Trenin is ook de auteur van meer dan 10 boeken en monografieën gepubliceerd in Rusland, de VS, Duitsland, China en andere landen.
Wetenschappelijke interesses: trans-Atlantische en Euraziatische veiligheid, internationale betrekkingen, Russisch buitenlands beleid, geopolitiek en globalisering en post-Sovjet Eurazië.
Lees zijn artikelen op de website van de Russische Raad voor Internationale Zaken.
Tweeënhalf jaar na de oorlog tegen het Westen in Oekraïne is Rusland zeker op weg naar een nieuw zelfbesef.
Deze trend dateert eigenlijk al van voor de militaire operatie, maar is daardoor sterk versterkt. Sinds februari 2022 leven de Russen in een totaal nieuwe realiteit. Voor het eerst sinds 1945 is het land echt in oorlog, met bittere gevechten langs een frontlinie van 2.000 kilometer, en niet al te ver van Moskou. Belgorod, een provinciehoofdstad vlakbij de Oekraïense grens, wordt voortdurend blootgesteld aan dodelijke raket- en drone-aanvallen van de troepen van Kiev.
Af en toe reiken Oekraïense drones veel dieper landinwaarts. Toch gaan Moskou en andere grote steden door alsof er geen oorlog is en (bijna) ook geen Westerse sancties. De straten zijn vol met mensen en winkelcentra en supermarkten bieden de gebruikelijke overvloed aan goederen en levensmiddelen. Je zou kunnen concluderen dat Moskou en Belgorod een verhaal van twee landen is, dat Russen erin geslaagd zijn om tegelijkertijd in oorlogstijd en vredestijd te leven.
Dit zou een verkeerde conclusie zijn. Zelfs het deel van het land dat ogenschijnlijk 'in vrede' leeft, verschilt duidelijk van wat het was voordat het Oekraïneconflict begon. De centrale focus van het Rusland van na de Sovjet-Unie - geld - is natuurlijk niet verdwenen, maar heeft zeker zijn onbetwistbare dominantie verloren. Wanneer veel mensen - niet alleen soldaten maar ook burgers - worden gedood, komen andere, niet-materiële waarden terug. Patriottisme, verguisd en bespot in de nasleep van de ineenstorting van de Sovjet-Unie, komt weer met kracht naar boven. Bij gebrek aan een nieuwe mobilisatie worden honderdduizenden mensen die een contract tekenen met het leger gemotiveerd door het verlangen om het land te helpen. Niet alleen door wat ze ervan kunnen krijgen.
De Russische populaire cultuur stoot - misschien langzaam, maar gestaag - de gewoonte af om te imiteren wat hot is in het Westen. In plaats daarvan worden de tradities van de Russische literatuur, waaronder poëzie, film en muziek, nieuw leven ingeblazen en verder ontwikkeld. Een piek in binnenlands toerisme heeft de schatten van hun eigen land - tot voor kort verwaarloosd, omdat de dorst naar reizen naar het buitenland werd gelest - toegankelijk gemaakt voor gewone Russen. (Reizen naar het buitenland is nog steeds mogelijk, maar moeilijke logistiek maakt het bereiken van andere delen van Europa veel minder gemakkelijk dan voorheen).
Politiek gezien is er geen noemenswaardige oppositie tegen het huidige systeem. Bijna alle voormalige boegbeelden zitten in het buitenland en Aleksej Navalny is in de gevangenis gestorven. Veel voormalige culturele iconen die na februari 2022 besloten te emigreren naar Israël, West-Europa of elders, zijn snel de beroemdheden van gisteren aan het worden, nu het land verder gaat. De Russische journalisten en activisten die Rusland van veraf bekritiseren, verliezen steeds meer het contact met hun vroegere publiek en worden opgezadeld met beschuldigingen dat ze de belangen dienen van landen die Rusland bestrijden in de proxy-oorlog in Oekraïne. Daarentegen is bijna tweederde van de jonge mannen die Rusland in 2022 verlieten uit angst om gemobiliseerd te worden, teruggekeerd, sommigen van hen behoorlijk verbitterd door hun ervaring in het buitenland.
Poetins verklaring over de behoefte aan een nieuwe nationale elite en zijn promotie van oorlogsveteranen als de kern van die elite, is in dit stadium meer een intentie dan een echt plan, maar de Russische elite maakt wel degelijk een enorme omwenteling door. Veel liberale magnaten horen in wezen niet meer bij Rusland; hun verlangen om hun bezittingen in het Westen te houden heeft hen uiteindelijk gescheiden van hun vaderland.
Degenen die in Rusland zijn gebleven, weten dat jachten in de Middellandse Zee, villa's aan de Côte d'Azur en herenhuizen in Londen niet langer voor hen beschikbaar zijn, of in ieder geval niet langer veilig om te houden. In Rusland ontstaat een nieuw model van een zakenman op middenniveau: iemand die geld combineert met sociale betrokkenheid (niet het ESG-model) en die zijn toekomst in het land zelf opbouwt.
De Russische politieke cultuur keert terug naar haar fundamenten. Anders dan in het Westen, maar enigszins vergelijkbaar met het Oosten - is deze gebaseerd op het model van een familie. Er is orde en er is een hiërarchie; rechten worden in evenwicht gehouden door verantwoordelijkheden; de staat is geen noodzakelijk kwaad maar het voornaamste publieke goed en de hoogste maatschappelijke waarde. Politiek, in de Westerse betekenis van een constante, vaak ongebreidelde competitie, wordt gezien als egoïstisch en destructief; in plaats daarvan wordt van degenen aan wie het roer van de staat is toevertrouwd verwacht dat ze bemiddelen, zorgen voor harmonie tussen verschillende belangen, enz. Natuurlijk is dit eerder een ideaal dan de realiteit. In werkelijkheid zijn de dingen complexer en gecompliceerder, maar de kern van de traditionele politieke cultuur is springlevend en de afgelopen 30 tot 40 jaar, hoewel enorm leerzaam en invloedrijk, hebben deze cultuur niet omvergeworpen.
De Russische houding tegenover het Westen is ook complex. Er is waardering voor de westerse klassieke en moderne (maar niet zozeer voor de postmoderne) cultuur, kunst en technologie en tot op zekere hoogte voor de levensstandaard. Recentelijk is het voorheen onvervalst positieve beeld van het Westen als samenleving bedorven door de agressieve promotie van LGBTQ-waarden, van de cancelcultuur en dergelijke. Wat ook veranderd is, is de kijk op het Westerse beleid, de politiek en vooral de politici, die het respect dat de meeste Russen ooit voor hen hadden, hebben verloren. Het Westen wordt weer gezien als Ruslands erfelijke tegenstander - niet in de eerste plaats vanwege de propaganda van het Kremlin, maar als gevolg van het eigen beleid van het Westen, van het leveren van wapens aan Oekraïne die Russische soldaten en burgers doden, tot sancties die in veel opzichten willekeurig zijn, tot pogingen om de Russische cultuur te annuleren of om Russen uit te sluiten van internationale sporten. Dit heeft er niet toe geleid dat Russen individuele westerlingen als vijanden zien, maar het politieke/media Westen wordt hier alom gezien als een huis van tegenstanders.
Er is duidelijk behoefte aan een aantal leidende ideeën over “wie we zijn”, “waar we zijn in deze wereld” en “waar we naar toe gaan”. Het woord 'ideologie' is bij veel mensen echter te nauw verbonden met de starheid van het Sovjet marxisme-leninisme. Wat er uiteindelijk ook uit de bus komt, het zal waarschijnlijk gebouwd zijn op het waardengestuurde fundament van traditionele religies, te beginnen met de Russische orthodoxie en zal elementen uit ons verleden bevatten, inclusief de pre-Petrijnse, keizerlijke en Sovjet-perioden. De huidige confrontatie met het Westen maakt het noodzakelijk dat er uiteindelijk een soort nieuw ideologisch concept ontstaat waarin soevereiniteit en patriottisme, recht en rechtvaardigheid een centrale rol spelen. Westerse propaganda spreekt pejoratief over “Poetinisme”, maar voor de meeste Russen kan het eenvoudigweg worden omschreven als “Ruslands manier”.
Natuurlijk zijn er mensen ongelukkig met beleid dat hen bepaalde kansen heeft ontnomen. Vooral als de belangen van die mensen grotendeels in geld en individuele rijkdom liggen. Degenen in deze groep die niet naar het buitenland zijn gegaan, zitten stil, koesteren hun twijfels en hopen privé dat op de een of andere manier, tegen welke prijs dan ook voor anderen, de “goede oude tijd” terugkomt. Ze zullen waarschijnlijk teleurgesteld worden. Wat de veranderingen binnen de elite betreft, wil Poetin vers bloed en nieuw elan in het systeem brengen.
Het ziet er niet naar uit dat er een soort 'zuivering' op komst is. Toch zullen de veranderingen aanzienlijk zijn, gezien de leeftijdsfactor. De meeste van de huidige topfunctionarissen zijn begin zeventig. Binnen de komende zes tot tien jaar zullen deze posities naar jongere mensen gaan. Ervoor zorgen dat Poetins nalatenschap voortleeft, is een belangrijke taak voor het Kremlin. Opvolging is niet alleen een kwestie van wie uiteindelijk de toppositie bekleedt, maar ook wat voor 'regerende generatie' er komt.
Publicatie van:
https://www.rt.com/russia/597346-massiv ... in-russia/
Een maatschappelijke transformatie in Rusland die begon voordat begin 2022 de gevechten in Oekraïne uitbraken, lijkt nu onomkeerbaar
Dmitry Trenin is onderzoeksprofessor aan de Higher School of Economics en hoofdonderzoeker aan het Instituut voor Wereldeconomie en Internationale Betrekkingen. Hij is ook lid van de Russische Raad voor Internationale Zaken (RIAC).
Hij diende in de strijdkrachten van de USSR en de Russische Federatie, was verbindingsofficier bij de afdeling buitenlandse betrekkingen van de Groep van Sovjetstrijdkrachten in Duitsland (Potsdam); hoofddocent aan het Militair Instituut; medewerker van de USSR-delegatie bij de Sovjet-Amerikaanse onderhandelingen over kern- en ruimtewapens in Genève; Senior Research Fellow aan het NATO War College (Rome). Van 2008 tot 2022 was hij directeur van het Carnegie Moscow Center.
Trenin is ook de auteur van meer dan 10 boeken en monografieën gepubliceerd in Rusland, de VS, Duitsland, China en andere landen.
Wetenschappelijke interesses: trans-Atlantische en Euraziatische veiligheid, internationale betrekkingen, Russisch buitenlands beleid, geopolitiek en globalisering en post-Sovjet Eurazië.
Lees zijn artikelen op de website van de Russische Raad voor Internationale Zaken.
Tweeënhalf jaar na de oorlog tegen het Westen in Oekraïne is Rusland zeker op weg naar een nieuw zelfbesef.
Deze trend dateert eigenlijk al van voor de militaire operatie, maar is daardoor sterk versterkt. Sinds februari 2022 leven de Russen in een totaal nieuwe realiteit. Voor het eerst sinds 1945 is het land echt in oorlog, met bittere gevechten langs een frontlinie van 2.000 kilometer, en niet al te ver van Moskou. Belgorod, een provinciehoofdstad vlakbij de Oekraïense grens, wordt voortdurend blootgesteld aan dodelijke raket- en drone-aanvallen van de troepen van Kiev.
Af en toe reiken Oekraïense drones veel dieper landinwaarts. Toch gaan Moskou en andere grote steden door alsof er geen oorlog is en (bijna) ook geen Westerse sancties. De straten zijn vol met mensen en winkelcentra en supermarkten bieden de gebruikelijke overvloed aan goederen en levensmiddelen. Je zou kunnen concluderen dat Moskou en Belgorod een verhaal van twee landen is, dat Russen erin geslaagd zijn om tegelijkertijd in oorlogstijd en vredestijd te leven.
Dit zou een verkeerde conclusie zijn. Zelfs het deel van het land dat ogenschijnlijk 'in vrede' leeft, verschilt duidelijk van wat het was voordat het Oekraïneconflict begon. De centrale focus van het Rusland van na de Sovjet-Unie - geld - is natuurlijk niet verdwenen, maar heeft zeker zijn onbetwistbare dominantie verloren. Wanneer veel mensen - niet alleen soldaten maar ook burgers - worden gedood, komen andere, niet-materiële waarden terug. Patriottisme, verguisd en bespot in de nasleep van de ineenstorting van de Sovjet-Unie, komt weer met kracht naar boven. Bij gebrek aan een nieuwe mobilisatie worden honderdduizenden mensen die een contract tekenen met het leger gemotiveerd door het verlangen om het land te helpen. Niet alleen door wat ze ervan kunnen krijgen.
De Russische populaire cultuur stoot - misschien langzaam, maar gestaag - de gewoonte af om te imiteren wat hot is in het Westen. In plaats daarvan worden de tradities van de Russische literatuur, waaronder poëzie, film en muziek, nieuw leven ingeblazen en verder ontwikkeld. Een piek in binnenlands toerisme heeft de schatten van hun eigen land - tot voor kort verwaarloosd, omdat de dorst naar reizen naar het buitenland werd gelest - toegankelijk gemaakt voor gewone Russen. (Reizen naar het buitenland is nog steeds mogelijk, maar moeilijke logistiek maakt het bereiken van andere delen van Europa veel minder gemakkelijk dan voorheen).
Politiek gezien is er geen noemenswaardige oppositie tegen het huidige systeem. Bijna alle voormalige boegbeelden zitten in het buitenland en Aleksej Navalny is in de gevangenis gestorven. Veel voormalige culturele iconen die na februari 2022 besloten te emigreren naar Israël, West-Europa of elders, zijn snel de beroemdheden van gisteren aan het worden, nu het land verder gaat. De Russische journalisten en activisten die Rusland van veraf bekritiseren, verliezen steeds meer het contact met hun vroegere publiek en worden opgezadeld met beschuldigingen dat ze de belangen dienen van landen die Rusland bestrijden in de proxy-oorlog in Oekraïne. Daarentegen is bijna tweederde van de jonge mannen die Rusland in 2022 verlieten uit angst om gemobiliseerd te worden, teruggekeerd, sommigen van hen behoorlijk verbitterd door hun ervaring in het buitenland.
Poetins verklaring over de behoefte aan een nieuwe nationale elite en zijn promotie van oorlogsveteranen als de kern van die elite, is in dit stadium meer een intentie dan een echt plan, maar de Russische elite maakt wel degelijk een enorme omwenteling door. Veel liberale magnaten horen in wezen niet meer bij Rusland; hun verlangen om hun bezittingen in het Westen te houden heeft hen uiteindelijk gescheiden van hun vaderland.
Degenen die in Rusland zijn gebleven, weten dat jachten in de Middellandse Zee, villa's aan de Côte d'Azur en herenhuizen in Londen niet langer voor hen beschikbaar zijn, of in ieder geval niet langer veilig om te houden. In Rusland ontstaat een nieuw model van een zakenman op middenniveau: iemand die geld combineert met sociale betrokkenheid (niet het ESG-model) en die zijn toekomst in het land zelf opbouwt.
De Russische politieke cultuur keert terug naar haar fundamenten. Anders dan in het Westen, maar enigszins vergelijkbaar met het Oosten - is deze gebaseerd op het model van een familie. Er is orde en er is een hiërarchie; rechten worden in evenwicht gehouden door verantwoordelijkheden; de staat is geen noodzakelijk kwaad maar het voornaamste publieke goed en de hoogste maatschappelijke waarde. Politiek, in de Westerse betekenis van een constante, vaak ongebreidelde competitie, wordt gezien als egoïstisch en destructief; in plaats daarvan wordt van degenen aan wie het roer van de staat is toevertrouwd verwacht dat ze bemiddelen, zorgen voor harmonie tussen verschillende belangen, enz. Natuurlijk is dit eerder een ideaal dan de realiteit. In werkelijkheid zijn de dingen complexer en gecompliceerder, maar de kern van de traditionele politieke cultuur is springlevend en de afgelopen 30 tot 40 jaar, hoewel enorm leerzaam en invloedrijk, hebben deze cultuur niet omvergeworpen.
De Russische houding tegenover het Westen is ook complex. Er is waardering voor de westerse klassieke en moderne (maar niet zozeer voor de postmoderne) cultuur, kunst en technologie en tot op zekere hoogte voor de levensstandaard. Recentelijk is het voorheen onvervalst positieve beeld van het Westen als samenleving bedorven door de agressieve promotie van LGBTQ-waarden, van de cancelcultuur en dergelijke. Wat ook veranderd is, is de kijk op het Westerse beleid, de politiek en vooral de politici, die het respect dat de meeste Russen ooit voor hen hadden, hebben verloren. Het Westen wordt weer gezien als Ruslands erfelijke tegenstander - niet in de eerste plaats vanwege de propaganda van het Kremlin, maar als gevolg van het eigen beleid van het Westen, van het leveren van wapens aan Oekraïne die Russische soldaten en burgers doden, tot sancties die in veel opzichten willekeurig zijn, tot pogingen om de Russische cultuur te annuleren of om Russen uit te sluiten van internationale sporten. Dit heeft er niet toe geleid dat Russen individuele westerlingen als vijanden zien, maar het politieke/media Westen wordt hier alom gezien als een huis van tegenstanders.
Er is duidelijk behoefte aan een aantal leidende ideeën over “wie we zijn”, “waar we zijn in deze wereld” en “waar we naar toe gaan”. Het woord 'ideologie' is bij veel mensen echter te nauw verbonden met de starheid van het Sovjet marxisme-leninisme. Wat er uiteindelijk ook uit de bus komt, het zal waarschijnlijk gebouwd zijn op het waardengestuurde fundament van traditionele religies, te beginnen met de Russische orthodoxie en zal elementen uit ons verleden bevatten, inclusief de pre-Petrijnse, keizerlijke en Sovjet-perioden. De huidige confrontatie met het Westen maakt het noodzakelijk dat er uiteindelijk een soort nieuw ideologisch concept ontstaat waarin soevereiniteit en patriottisme, recht en rechtvaardigheid een centrale rol spelen. Westerse propaganda spreekt pejoratief over “Poetinisme”, maar voor de meeste Russen kan het eenvoudigweg worden omschreven als “Ruslands manier”.
Natuurlijk zijn er mensen ongelukkig met beleid dat hen bepaalde kansen heeft ontnomen. Vooral als de belangen van die mensen grotendeels in geld en individuele rijkdom liggen. Degenen in deze groep die niet naar het buitenland zijn gegaan, zitten stil, koesteren hun twijfels en hopen privé dat op de een of andere manier, tegen welke prijs dan ook voor anderen, de “goede oude tijd” terugkomt. Ze zullen waarschijnlijk teleurgesteld worden. Wat de veranderingen binnen de elite betreft, wil Poetin vers bloed en nieuw elan in het systeem brengen.
Het ziet er niet naar uit dat er een soort 'zuivering' op komst is. Toch zullen de veranderingen aanzienlijk zijn, gezien de leeftijdsfactor. De meeste van de huidige topfunctionarissen zijn begin zeventig. Binnen de komende zes tot tien jaar zullen deze posities naar jongere mensen gaan. Ervoor zorgen dat Poetins nalatenschap voortleeft, is een belangrijke taak voor het Kremlin. Opvolging is niet alleen een kwestie van wie uiteindelijk de toppositie bekleedt, maar ook wat voor 'regerende generatie' er komt.
Publicatie van:
https://www.rt.com/russia/597346-massiv ... in-russia/